فوبیای اختصاصی

ترس های غیرمنطقی از یک شئ یا موقعیت

فوبی عبارت است از ترس بسیار شدید و غیر منطقی مداوم ازیک شئ (مثلا مار) یا موقعیت (مثل بلندی یا طوفان) که سبب اجتناب آگاهانه از منبع ترس می شود. عامل ترس می تواند یک عمل باشد مانند ترس غیر منطقی از تزریق کردن. وجود عامل فوبیک یا پیش بینی تماس با آن موجب ناراحتی شدید و واکنش افراطی می شود، گرچه فرد خود متوجه غیرمنطقی و افراطی بودن ترس خویش هست.

میزان شیوع فوبی ها ۵% تا ۱۰% و گاه تا ۲۵% جمعیت تخمین زده می شود. بنابراین اگر فوبی ها را شایع ترین اختلال روانی بدانیم اغراق نکرده ایم. عدم توجه و تشخیص به موقع فوبی ها  ممکن است در نهایت به ایجاد دیگر اختلالات روانی مانند دیگر اختلالات اضطرابی یا افسردگی منتهی شود. اکثر بیماران با اختلال فوبیا به درمان روان پزشکی مراجعه نمی کنند و تشخیص داده نمی شوند. نسبت شیوع در زنان نسبت به مردان ۲ به ۱ گزارش شده است.

موارد فوبیا به ترتیب شیوع عبارتند از: حیوانات، طوفان، ارتفاع، بیماری، زخمی شدن و مرگ. شاید در خاتمه اشاره به علل پیدایش فوبی ها مفید باشد. ازین جهت که تعدادی از بیماران از پزشک خود سوال می کنند که این بیماری چرا و چگونه پدید آمد؟

برای اختلالات روانی، علت واحدی وجود ندارد. در مواردی یادگیری اجتماعی و شرطی شدن سبب فوبی است. مثلا کسی که در تصادف اتوموبیل به شدت ترسیده است احتمال دارد که دچار فوبی از رانندگی شود. خوذدن غذایی خاص که به مسمومیت بیانجامد شاید سبب فوبی نسبت به آن غذا شود. در موارد دیگر عامل ژنتیک، سرشتی و روان پویایی را در پیدایش فوبی ها موثر دانسته اند. پسر بچه ای که از سگ می ترسد چون تداعی کننده پدرش است.

بنابراین توصیه می کنیم بجای رفتن به ریشه یابی پیدایش فوبی در جستجوی درمان آن باشید. چرا که در جامعه ما همچون بسیاری دیگر از جوامع فوبی را بیماری نمی دانند، سال ها از آن رنج می برند و در جستجوی درمان روان پزشکی برنمی آیند. ⅓ افراد مبتلا به فوبیا همزمان از افسردگی نیز رنج می برند.

درمان:

رایج ترین درمان فوبی خاص، مواجهه درمانی، شکلی از رفتار درمانی است. از دارو درمانی نیز بخصوص اگر فوبی با حملات هراس توأم باشد یا بیمار افسرده باشد میتوان بهره گرفت.