آدرس: شهرک اکباتان، بلوار اصلی «بلوار نفیسی»، برج سبز، پلاک ۲۲ – طبقه پنجم
شماره تماس: ۴۴۶۹۵۳۴۰-۰۲۱
رایانامه: info@youtopclinic.ir
آفازی یک اختلال ارتباطی است که ناشی از آسیب به نواحی مرتبط با زبان در مغز است(معمولا نیمکرهی چپ). افرادی که دچار آسیب به نیمکرهی راست نیز هستند، مشکلات دیگری علاوه بر مشکلات گفتار و زبان نشان خواهند داد. آفازی ممکن است مشکلاتی در صحبت کردن، گوش کردن، خواندن و نوشتن ایجادکند ولی بر هوش فرد اثری ندارد. افرادی که دچار آفازی میشوند، ممکن است مشکلات دیگری از قبیل دیزآرتری، آپراکسی یا بلع را نیز نشان دهند.
یکی از اصلیترین عوامل ایجاد آفازی سکتهی مغزی است ولی سایر بیماریها و اختلالات از قبیل ضربه به سر و اختلالات عصبی پیشرونده در نواحی مغزی مرتبط با زبان میتوانند آفازی ایجاد کنند.
علایم و شدت آفازی به جایگاه و شدت آسیب بستگی دارد. افرادی که دچار آسیب به بخش جلویی معز گفتار ناروانی را نشان خواهند داد. با این وجود معمولا در درک گفتههای اطرافیان مشکل زیادی ندارند. در افرادی که آسیب به بخشهای عقبی وارد شده، گفتاری روان از نظر ریتم ولی بیمحتوا دیده میشود. این افراد اشکال عمدهای درک گفتار دیگران دارند. بعلاوه تمام افراد دچار آفازی، اشکال در دستکم یکی از حیطههای زیر را نشان خواهند داد:
زبان بیانی
درک زبان
خواندن و نوشتن
آفازی یک اختلال ارتباطی است که ناشی از آسیب به نواحی مغزی مرتبط با زبان(بطور معمول نیمکرهی چپ مغز) میباشد. افرادی که دچار آسیب به نیمکرهی راست مغز شدهاند، ممکن است مشکلات دیگری علاوه بر مشکلات گفتار و زبان را تجربه کنند. آفازی ممکن است اشکال در صحبت کردن، گوش دادن، خواندن و نوشتن ایجاد کند، ولی بر هوش فرد اثری ندارد. احتمال دارد افرادی که دچار آفازی هستند، مشکلات دیگری از قبیل دیزآرتری، آپراکسی و یا مشکلات بلع را نیز تجربه کنند.
آفازی اغلب به دلیل سکتهی مغزی ایجاد میشود؛ ولی هر بیماری یا آسیبی که به بخشهای کنترل زبان در مغز مربوط شود، میتواند آفازی ایجاد کند. این موارد شامل تومورهای مغزی، ضربه به سر و اختلالات نورولوژیک پیشرونده باشد.
علائم ویژه و شدت آفازی براساس محل و میزان آسیب مغزی، متغیر است. آسیب به بخشهای قدامی مغز منجر به گفتار ناروان میشود؛ اگرچه فرد بطور معمول گفتههای دیگران را تا حدی درک میکند. آسیب به نواحی خلفیتر، اغلب منجر به گفتاری روان از نظر سرعت و ریتم گفتار میشود. ولی این گفتار از نظر معنایی، بیمحتوا و دارای واژههای اشتباه یا ساختگی است. این افراد بطور معمول در درک گفتههای اطرافیان مشکل دارند.
تمام افراد دچار آفازی، دستکم یکی از مشکلات زیر را تجربه میکنند:
• مشکل در بیان واژهای که قصد دارند بگویند.
• جانشین شدن واژهای که قصد بیان آن را دارند، با واژهای دیگر؛ که ممکن است از نظر معنایی بهم مرتبط باشند(بعنوان مثال “مرغ” بجای “ماهی”) یا مرتبط نباشند(بعنوان مثال “رادیو” بجای “توپ.”)
• جابجا کردن صداهای یک واژه(بعنوان مثال “لبوز” بجای “بلوز”)
• استفاده از کلمات ساختگی
• اشکال در ترکیب واژهها و ساخت جمله
• ردیف کردن واژههای ساختگی یا واقعی به دنبال هم، ولی در ترکیبی بیمعنا
• درک اشتباه گفتههای دیگران، بویژه هنگامی که اطرافیان سریع صحبت میکنند(بعنوان مثال اخبار رادیو و تلویزیون) یا جملات طولانی.
• اشکال دردرک گفتهها در مکانهای شلوغ و پر سروصدا
• برداشت اشتباه جوکها، برداشت تحتاللفظی ضربالمثلها و کنایهها
• اشکال در خواندن کتاب، مجله و …
• اشکال در هجیکردن و قراردادن واژهها در کنار هم و نوشتن جمله
• اشکال در درک مفاهیم عددی(بیان زمان، شمردن پول، جمع و تفریق و …)
آسیب شناس گفتار و زبان با استفاده از ابزارهای مختلف، نوع و شدت آفازی را ارزیابی میکند. بطور کلی ارزیابی شامل موارد زیر میشود:
• درک شنیداری: درک واژهها، پرسشها، دستورات و داستانها
• بیان کلامی: تولید توالیهای اتوماتیک(مثل روزهای هفته)، نامیدن اشیا، توصیف تصاویر، پاسخ به پرسشها و گفتگو
• ارتباط عملکردی: استفاده از جسچرها، نقاشی، اشاره کردن یا سایر روشهای حمایتی ارتباط، هنگامی که فرد در بیان کلامی دچار مشکل میشود.
روشهای درمانی مختلفی برای افراد دچار آفازی موجود میباشد. نوع درمان بستگی به نیازها و اهداف فرد مبتلا دارد. درمان ممکن است بصورت جلسات انفرادی یا گروهی انجام شود. آسیب شناس گفتار و زبان فعالیتهایی در جهت بهبود مهارتهای زبانی فردی که آسیب دیدهاند، انجام میدهد. بعلاوه به فرد کمک میکند از استراتژیهای مختلفی در جهت بهبود ارتباط کلی در موقعیتهای مختلف استفاده کند.
برای برقرای ارتباط بهتر با فرد دچار آفازی، چه کاری میتوانم انجام دهم؟
• قبل از شروع به صحبت، توجه وی را جلب کنید.
• تماس چشمی با وی را حفظ کرده، به زبان بدن فرد و استفاده از جسچرها توجه کنید.
• نویزهای زمینهای از قبیل رادیو و تلویزیون را کم کرده یا حذف کنید.
• صدای خود را در سطح نرمال و مناسب نگهدارید. تا زمانیکه فرد از شما درخواست نکرده، با صدای بلند صحبت نکنید.
• ارتباط را به شکل ساده ولی کامل(نه بچگانه) حفظ کنید. با فرد دچار آفازی طوری صحبت نکنید که گویی نادان یا کمهوش است.
• به فرد زمان کافی برای صحبتکردن بدهید.
• فرد را تشویق به استفاده از نقاشی، اشارات یا نوشتن کنید.
• از سؤالات بله/خیر بجای سؤالات باز استفاده کنید.
• هر زمان که ممکن است، فرد را در فعالیتهای نرمال روزمره مشارکت دهید.
• فرد را تشویق به استقلال کرده و از حمایت بیش از اندازه پرهیز کنید.
آدرس: شهرک اکباتان، بلوار اصلی «بلوار نفیسی»، برج سبز، پلاک ۲۲ – طبقه پنجم
شماره تماس: ۴۴۶۹۵۳۴۰-۰۲۱
رایانامه: info@youtopclinic.ir