تعریف

بسیاری از کودکان هنگامی که شروع به بیان واژه‌های جدید می‌کنند، خطاهایی در تلفظ صداهای گفتاری خواهند داشت. اختلال در صداهای گفتاری هنگامی رخ می‌دهد که این خطاها بیش از مدت زمان طبیعی آن، ادامه یابد. هر یک از صداهای گفتاری، بازه‌ی سنی نسبتا معنی برای یادگیری دارند و پس از آن، صدا باید بطور صحیح تلفظ شود. اختلال در صداهای گفتاری شامل تولید(تولید صداها) و فرآیندهای واجی(الگوهای آوایی) می‌باشد.

 

نشانه‌ها و علائم اختلال تولیدی

اختلال تولید، همانطور که از نامش پیداست، اشکال در تولید صداهای گفتاری می‌باشد. ممکن است صداها جانشین یکدیگر شوند( “دوپ” بجای “توپ”)، حذف شده(“اوپ” بجای “توپ”)، اضافه گردند(“چیند” بجای “چید”) و یا بصورت خراب تولید شوند(تولید “س” بصورت نوک زبانی). این خطاها درک گفتار را برای شنونده دشوار می‌کند.

کودکان در سنین پایین اغلب خطاهای تولیدی در گفتارخود نشان ‌می‌دهند. اگر این حالت تا پس از زمان معینی ادامه یابد، آن را بعنوان اختلال در نظر می‌گیرند.

 

نشانه‌ها و علائم اختلال واجی

اختلال در فرآیندهای واجی شامل الگوهای خطاست؛ بعنوان مثال جانشین کردن تمام صداهای خلفی(مثل “ک” و “گ”) با صداهای قدامی (مثل “ت” و “د”)(بیان “تیف” بجای “کیف”). الگوی خطای دیگر هنگامی است که دو همخوان در کنار هم قرار می‌گیرند و کودک یکی از آنها را حذف می‌کند(بیان “آتی” بجای “آشتی”). این خطاها نیز هنگامی که کودک گفتار را به تازگی آغاز کرده، طبیعی هستند و تنها در صورت ادامه یافتن پس از بازه‌ی سنی معینی، نشان‌دهنده‌ی اختلال واجی می‌باشند.

 

علل

در بسیاری از موارد، این اختلالات بدون هیچ‌گونه علت شناخته شده‌ای رخ ‌می‌دهند. در برخی موارد نیز علل زیر منجر به ایجاد اختلال می‌گردند:

• اختلالات رشدی( اتیسم و …)
• سندرم‌های ژنتیکی( سندرم داون و …)
• کم‌شنوایی
• اختلالات نورولوژیکی(فلج مغزی و …)

کودکانی که در سنین پایین دچار عفونت گوش مکرر همراه با کاهش شنوایی می‌شوند نیز در خطر اختلال در صداهای گفتاری می‌باشند.

 

تشخیص

آسیب شناس گفتار و زبان به گفتار فرد گوش داده و خطاهای گفتاری وی را ثبت می‌نماید. ارزیابی ساختارهای دهانی نیز جهت بررسی سلامت آنها ضروری است.

در صورتیکه خطاهای گفتاری با سن کودک تناسب نداشته‌باشند، آسیب شناس گفتار و زبان برنامه‌ی درمانی مناسب را پیشنهاد خواهد‌داد.

 

اختلال صداهای گفتاری در فرد بزرگسال

بزرگسالان هم ممکن است اختلال در صداهای گفتاری داشته باشند. برخی افراد این مشکل را از زمان کودکی خود دارند و برخی دیگر ممکن است پس از سکته‌ی مغزی یا آسیب به سر دچار این اختلال گردند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به بخش دیزآرتری و آپراکسی گفتار مراجعه فرمایید.