اختلال زبانی در دوره پیش دبستانی

تعریف

کودکان پیش دبستانی (۵-۳ساله )با اختلالات زبانی، اشکالاتی در درک و بیان نشان می دهند.

انواع

اشکال در فهمیدن، اختلال زبان درکی و اشکال در صحبت کردن،‌ اختلال زبان بیانی نامیده می‌شود. کودکان معمولا اشکال در هر دو جنبه را نشان می‌دهند.

انواع اختلالات زبانی پیش دبستانی شامل اشکال در موارد زیر است:

• درک مفاهیم پایه
• سؤالات و دستور‌العمل‌ها
• یادگیری واژه‌های جدید
• بیان واژه‌‌ها در توالی صحیح
• مکالمه و بیان داستان

نشانه‌ها و علائم

کودکانی که در زبان درکی اشکال دارند، ممکن است علایم زیر را نشان دهند:

اشکال در

• درک معنای اشاره‌ها
• پیروی از دستورات
• پاسخ به سوالات
• شناسایی اشیا و تصاویر
• نوبت گیری حین صحبت با دیگران

کودکانی که در زبان بیانی اختلال دارند، مشکلات احتمالی زیر را نشان خواهند داد:

اشکال در

• پرسیدن سؤال
• نامیدن اشیا
• استفاده از اشاره‌ها
• ترکیب کردن واژه‌ها و ساخت جمله
• استفاده‌ی مناسب از ضمایر
• آگاهی از اینکه چطور باید مکالمه را شروع کرده و ادامه داد.

بیشتر کودکان اختلال در هر دو جنبه را نشان می‌دهند.

ممکن است برخی کودکان مشکلاتی در مهارت‌های اولیه‌ی خواندن و نوشتن نشان دهند؛ از قبیل:

• نگه داشتن کتاب بطور صحیح (بالا به پایین)
• نگاه کردن به تصاویر کتاب و ورق زدن آن
• داستان‌گویی با آغاز، میانه و پایان مناسب
• بیان نام حروف و اعداد
• یادگیری الفبا

علل

اغلب علت اختلال زبانی ناشناخته است،‌ ولی در برخی موارد علل زیر منجر به این اختلال می گردند:

• سابقه خانوادگی اختلالات زبانی
• تولد نارس
• وزن پایین هنگام تولد
• کم شنوایی
• ناتوانی‌های ذهنی
• سندرم‌های مختلف همچون سندرم داون یا سندرم ایکس شکننده
• اختلال الکل جنینی
• سکته
• آسیب به سر
• تومور‌ها
• فلج مغزی
• سوءتغذیه

تشخیص

آسیب شناسی گفتار و زبان به همراه سایر اعضای تیم توانبخشی بررسی می‌کنند آیا کودک شما در سطح زبانی مناسب سن خود قرار دارد یا خیر. این ارزیابی در قالب بازی با کودک انجام می‌گیرد و به طور کلی موارد زیر بررسی می‌گردد:

توانایی کودک در

• بازی با اسباب بازی‌ها
• پیروی از دستورات
• نام بردن اشیاء و فعالیت‌های معمول
• آگاهی از رنگ ها،اعداد و حروف
• انجام کارهای روتین مانند قرار دادن کاپشن خود در جای مناسب
• شعر خواندن و آواز

قابلیت فهم گفتار کودک توسط دیگران و میزان وضوح آن،‌ چگونگی استفاده از لب ها، زبان و دندان‌ها برای تولید صداهای گفتاری و تقلید صداهای گفتاری و واژه‌ها نیز بررسی می‌شوند.

برای خواندن و نوشتن اولیه،‌آسیب شناس گفتار و زبان موارد زیر را بررسی می‌نماید:

• نگاه کردن به تصاویر کتاب و صحبت درباره آنها
• نگه داشتن کتاب و ورق زدن ان بطور صحیح بازشناسی و نوشتن نام خود
• تلاش برای نوشتن حروف و اعداد

درمان

برخی اهداف درمانی در زیر آورده شده اند:

• افزایش درک کودک از زبان و استفاده از آن
• آموزش به والدین ،افراد خانواده،مراقب و معلم کودک برای روشهای برقراری ارتباط با کودک
• کمک به کودک برای استفاده از سایر روش‌های برقراری ارتباط ،در صورت نیاز این امر شامل استفاده از اشارات ساده، تخته تصاویر یا کامپیوتر برای بیان واژه با صدای بلند است(روش‌های مکمل و جایگزین)