ویتامین D

باتوجه به شیوع بالای کمبود ویتامین D در کشورمان، آگاهی بیشتر در مورد این ویتامین، اثرات و منابع آن می تواند راهی برای پیشگیری و یا درمان علائم مرتبط با آن باشد.

ویتامین D به عنوان ویتامین نور خورشید شناخته شده است زیرا پوست در اثر تماس با نور خورشید قادر به سنتز ویتامین D می باشد. میزان سنتز ویتامین D در پوست به رنگ پوست، نوع پوشش، ممانعت عبور نور خورشید از شیشه پنجره ها و استفاده از ضدآفتاب ها بستگی دارد. مکمل ویتامین D برای افرادی که همیشه خود را در برابر نور خورشید محافظت می کنند مناسب است مانند افرادی که دایم در خانه هستند یا در نواحی شمالی زمین یا نواحی با آلودگی زیاد هوا زندگی می کنند. همچنین افرادی که لباس هایی می پوشند که بدن را به طور کامل می پوشاند و افرادی که کار شبانه دارند و روز را در خانه می مانند.

شیر بهترین غذای انتخابی برای غنی سازی با ویتامین D است که به علت محتوای کلسیم آن می باشد. غنی ترین منبع ویتامین D روغن کبد ماهی است. در مقدار کم و بسیار متغیر در کره، خامه، زرده تخم مرغ و جگر یافت می شود. شیر مادر و شیر غنی نشده منابع فقیر این ویتامین هستند. ویتامین D بسیار پایدار است و با گرم کردن غذاها یا نگهداری آنها برای مدت های طولانی تخریب نمی شود.

کمبود ویتامین D به صورت ریکتز در کودکان و به صورت نرمی استخوان (استئومالاسی) در بزرگسالان ظاهر می شود. همچنین کمبود ویتامین D می تواند سبب بروز شدت استئوپروز و شکستگی در بزرگسالان شود و در ارتباط با افزایش خطر سرطان های شایع، بیماری های خود ایمنی (مانند MS)، پرفشاری خون و بیماری های عفونی می باشد. از طرف دیگر دریافت زیاد ویتامین D سبب ایجاد مسمومیت می گردد که می تواند بافت هایی مانند کلیه، ریه، قلب و حتی غشای صماخی گوش را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به کری گردد. از سایر علائم مسمومیت با ویتامین D می توان به سنگ کلیه، سردرد، یبوست، ضعف، تهوع و استفراغ، تشنگی و پرادراری اشاره کرد. بنابراین استفاده سر خود و بی رویه از آمپول ها و قرص های ویتامین D می تواند عوارض متعددی را به همراه داشته باشد. همانطور که بی توجهی به دریافت این ویتامین عوارضی را خواهد داشت. بنابراین بهتر است درمورد نیاز به دریافت یا عدم دریافت این ویتامین از پزشک یا متخصص تغذیه خود مشاوره بگیرید.